موسیقی مقامی (آوایی، آهنگی) کُردهای خراسان
موسیقی، هنری است که از طریق ترکیب اصوات و تولید آهنگهای ریتمیک، احساسات نوازنده و خواننده را بیان می دارد. موسیقی فولکلوریک (موزیک قومی / موزیک محلی) کُردی مربوط به حکایتها، داستانها، حماسه ها، قهرمانی ها، دلاوریها، دلدادگیهای عاشقانه، نیایشهای مذهبی و عارفانه، عزاداری ها و مراسم های مرثیه سرایی، و حوادث ناگوار و دردها و رنجها و خوشیهای جامعهء کُردی در طول تاریخ بوده، هست و تداوم دارد.
در جامعهء کُردی بطور کلی سه نوع موسیقی سنتی یعنی: آئینی (دینی، سوگواری)، بزمی (جشن و سرور) و رزمی (جنگ و نبرد) مرسوم بودهاند، البته در جشنهای مربوط به طبیعت و روزهای تاریخی و ملی نیز موسیقی ویژه همراه با نغمهها و آوازهای مناسب اجرا میشده و می شوند.
در دورهٔ قاجار (اوایل قرن بیستم میلادی) سیستم مقامی موسیقی کم کم تبدیل به سیستم ردیف دستگاهی شد و جای مقامهای چندگانه را هفت دستگاه گرفت (البته بیشتر در مورد موسیقی هموطنان عزیز فارس بعنوان قوم حاکم صادق است، دیگر اقوام ایرانی حتی موزیک شان نیز محکوم به تبعیض است همانطور که زبانهایشان محکوم به تبعیض است و آموزش و تحصیل به زبانهای اقوام ایرانی در مدارس قدغن است موزیک شان هم نه تنها در مراکز آموزشی قدغن است تا از رشد آن جلوگیری و هضم و نابود شوند بلکه حتی در تلویزیونهای محلی و استانی هم پخش نمی شوند).
امروزه در بیشتر مراکز آموزشی موسیقی (هموطنان عزیز فارس) درس نتهای موسیقی داده می شوند (متأسفانه ما کُردهای خراسان مراکز آموزشی برای نت های موسیقی کُرمانجی نداریم).